Than Đá Indonesia: Tài Nguyên Chiến Lược và Biến Động Giá Cần Biết

Trong thế giới năng lượng đang biến động mạnh mẽ thì than đá vẫn là nguồn nguyên liệu không thể thiếu, đặc biệt ở các quốc gia đang phát triển. Indonesia với vị thế là một trong những nước xuất khẩu than đá hàng đầu thế giới. Đóng vai trò then chốt trong chuỗi cung ứng than toàn cầu. Đối với Việt Nam than Indonesia không chỉ là sự lựa chọn về chất lượng còn là chiến lược nhập khẩu năng lượng dài hạn. Trong bài viết này chúng ta sẽ cùng tìm hiểu kỹ hơn về đặc điểm của than đá Indonesia, xu hướng giá cả, tác động đến thị trường nội địa.

Tổng quan về ngành than Indonesia

Indonesia là một trong những quốc gia sở hữu trữ lượng than lớn nhất thế giới. Với điều kiện địa chất thuận lợi, chi phí khai thác thấp cùng chính sách xuất khẩu mở cho nên nước này đã trở thành nguồn cung than đá ổn định cho nhiều quốc gia châu Á trong đó có Việt Nam.

Than đá Indonesia chủ yếu là than nhiệt có dải nhiệt trị từ thấp đến trung bình, dao động trong khoảng 5000 đến hơn 7000 kcal/kg. Đặc điểm này khiến than Indonesia phù hợp với nhiều lĩnh vực công nghiệp như sản xuất điện, xi măng, luyện kim, hóa chất.

Đặc tính nổi bật của than Indonesia

Có nhiều lý do khiến than đá Indonesia được thị trường ưa chuộng.

Thứ nhất chất lượng ổn định. So với các nguồn than từ Nga, Úc hay Nam Phi, than Indonesia có đặc điểm nổi bật là hàm lượng tro và lưu huỳnh thấp. Điều này giúp giảm thiểu chi phí xử lý khí thải và bảo vệ thiết bị công nghiệp khỏi ăn mòn.

Thứ hai nguồn cung dồi dào và ổn định. Chính phủ Indonesia quản lý ngành than khá hiệu quả, đảm bảo nguồn cung nhất quán ra thị trường quốc tế. Điều này rất quan trọng với các doanh nghiệp cần nguồn nguyên liệu lâu dài.

Thứ ba chi phí vận chuyển thấp. Do vị trí địa lý gần Việt Nam nên giá cước tàu biển từ Indonesia về các cảng Việt Nam thường rẻ hơn đáng kể so với các nguồn khác.

Diễn biến giá than đá Indonesia

Từ tháng 3 năm 2025 Indonesia áp dụng chính sách kiểm soát giá xuất khẩu chặt chẽ hơn. Theo đó giá than phải tuân theo mức giá sàn do chính phủ nước này công bố hai lần mỗi tháng được gọi là giá HCA.

Cụ thể mức giá cập nhật gần nhất cho thấy than nhiệt trị thấp (tầm 4200 kcal/kg) được định giá khoảng 34,38 USD/tấn, trong khi than nhiệt trị cao hơn (trên 6000 kcal/kg) có giá lên tới 124,24 USD/tấn. Đây là mức giá FOB tại cảng Indonesia chưa bao gồm chi phí vận chuyển và các phụ phí khác.

Tại thị trường Việt Nam giá than Indonesia nhập khẩu về dao động từ 1.000.000 đến 2.600.000 VNĐ/tấn tùy theo loại và nhiệt trị. Mức giá này có biến động theo mùa vụ, nhu cầu thị trường, chi phí logistics toàn cầu.

Tác động đến thị trường Việt Nam

Việt Nam hiện nhập khẩu một lượng lớn than đá để phục vụ cho ngành điện và các ngành công nghiệp nặng. Trong 4 tháng đầu năm 2025 nước ta đã nhập hơn 9,8 triệu tấn than từ Indonesia chiếm hơn 30% tổng kim ngạch than nhập khẩu. Sự phụ thuộc này cho thấy mức độ quan trọng của nguồn cung từ Indonesia đối với an ninh năng lượng quốc gia.

Việc Indonesia kiểm soát giá chặt hơn có thể khiến các doanh nghiệp Việt phải đối mặt với giá nhập khẩu cao hơn, đặc biệt trong những thời điểm nhu cầu tăng cao hoặc khan hiếm nguồn hàng. Do đó các doanh nghiệp cần tính toán kỹ lưỡng trong việc dự trữ, hợp đồng dài hạn và đa dạng hóa nguồn cung.

Triển vọng và khuyến nghị

Dù chính sách điều chỉnh giá có thể khiến giá than Indonesia cao hơn trong ngắn hạn, về dài hạn, đây vẫn là nguồn cung hấp dẫn vì chất lượng ổn định và vị trí địa lý thuận lợi. Tuy nhiên để tránh rủi ro về giá và gián đoạn chuỗi cung ứng thì doanh nghiệp Việt cần lưu ý một số điểm sau

• Theo dõi sát sao các đợt công bố giá HCA từ chính phủ Indonesia

• Xây dựng kế hoạch nhập khẩu dài hạn thay vì theo kỳ ngắn hạn

• Đàm phán hợp đồng theo cơ chế giá linh hoạt có điều khoản phòng hộ rủi ro giá

• Tìm kiếm thêm nguồn cung từ các nước khác như Úc, Nga hay Nam Phi để giảm phụ thuộc

Than đá Indonesia không chỉ là nguồn nguyên liệu năng lượng thiết yếu còn là yếu tố chiến lược trong ngành công nghiệp nặng của Việt Nam. Với những thay đổi về chính sách giá cùng thị trường toàn cầu ngày càng biến động khiến việc hiểu rõ về cơ chế giá, chất lượng sản phẩm cùng hướng đi của nhà cung cấp sẽ giúp doanh nghiệp có những quyết định thông minh bền vững hơn. Trong giai đoạn chuyển mình của ngành năng lượng một bước đi cẩn trọng hôm nay có thể mang lại sự ổn định lâu dài cho ngày mai.