Viêm Đường Tiết Niệu: Nguyên Nhân, Triệu Chứng Và Cách Điều Trị

Viêm đường tiết niệu là một bệnh nhiễm trùng phổ biến, gây nhiều phiền toái cho người mắc phải. Bệnh có thể ảnh hưởng đến cả nam và nữ, nhưng tỷ lệ mắc bệnh ở phụ nữ cao hơn do cấu tạo sinh học. Vậy viêm đường tiết niệu là gì với nguyên nhân do đâu và cách điều trị như thế nào? Hãy cùng tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây.

1. Đường Tiết Niệu Là Gì

Hệ tiết niệu bao gồm thận, niệu quản với bàng quang và niệu đạo có chức năng

• Lọc máu và tạo nước tiểu.
• Loại bỏ chất thải ra khỏi cơ thể.
• Duy trì cân bằng nước và điện giải.

2. Viêm Đường Tiết Niệu Là Gì

Viêm đường tiết niệu (UTI – Urinary Tract Infection) là tình trạng nhiễm khuẩn xảy ra ở bất kỳ phần nào của hệ tiết niệu bao gồm

• Viêm niệu đạo (nhiễm trùng ống dẫn nước tiểu).
• Viêm bàng quang (nhiễm trùng bàng quang, thường gặp nhất).
• Viêm thận (nhiễm trùng thận, nguy hiểm hơn nếu không điều trị kịp thời).

Triệu chứng viêm đường tiết niệu thường bao gồm

• Tiểu buốt, tiểu rắt, tiểu nhiều lần nhưng lượng ít.
• Cảm giác nóng rát khi đi tiểu.
• Đau bụng dưới hoặc lưng dưới.
• Nước tiểu có màu đục, mùi hôi, có thể kèm máu.

3. Nguyên Nhân Gây Viêm Đường Tiết Niệu

• Vi khuẩn xâm nhập: Phổ biến nhất là vi khuẩn E. coli, thường sống trong ruột. Có thể di chuyển lên niệu đạo và gây nhiễm trùng.
• Vệ sinh kém: Không vệ sinh vùng kín sạch sẽ, lau từ sau ra trước (ở nữ), sử dụng dung dịch vệ sinh không phù hợp.
• Nhịn tiểu quá lâu: Khiến vi khuẩn có điều kiện phát triển mạnh.
• Quan hệ tình dục không an toàn: Vi khuẩn từ bộ phận sinh dục có thể xâm nhập vào đường tiết niệu.
• Suy giảm miễn dịch: Người bị tiểu đường, căng thẳng kéo dài, thiếu ngủ làm giảm sức đề kháng, tăng nguy cơ nhiễm trùng.
• Sử dụng kháng sinh lâu dài: Làm mất cân bằng hệ vi khuẩn có lợi, tạo điều kiện cho vi khuẩn gây bệnh phát triển.

4. Viêm Đường Tiết Niệu Nên Ăn Gì

• Uống nhiều nước: Giúp đào thải vi khuẩn qua đường tiểu.
• Thực phẩm giàu vitamin C: Như cam, chanh, bưởi, dâu tây giúp tăng sức đề kháng.
• Nước ép nam việt quất (cranberry): Giúp ngăn vi khuẩn bám vào thành bàng quang.
• Sữa chua và thực phẩm chứa probiotic cân bằng hệ vi khuẩn có lợi trong cơ thể.
• Rau xanh, thực phẩm giàu chất xơ: Hỗ trợ tiêu hóa, giảm viêm.

5. Viêm Đường Tiết Niệu Kiêng Ăn Gì

• Đồ uống có cồn, caffeine: Rượu, bia, cà phê có thể gây kích thích bàng quang, làm bệnh nặng hơn.
• Thực phẩm cay nóng: Ớt, tiêu, tỏi có thể làm tăng cảm giác nóng rát khi tiểu.
• Thực phẩm chứa nhiều đường: Bánh kẹo, nước ngọt làm vi khuẩn phát triển mạnh hơn.
• Thức ăn chế biến sẵn, nhiều dầu mỡ: Làm hệ tiêu hóa hoạt động kém, ảnh hưởng đến quá trình đào thải vi khuẩn.

6. Bị Viêm Đường Tiết Niệu Có Quan Hệ Được Không

Không khuyến khích quan hệ tình dục khi đang bị viêm đường tiết niệu vì

• Có thể làm vi khuẩn lan rộng, khiến bệnh nặng hơn.
• Gây đau rát, khó chịu khi quan hệ.
• Tăng nguy cơ lây nhiễm vi khuẩn cho đối tác.

Nếu vẫn muốn quan hệ cần

• Vệ sinh vùng kín trước và sau khi quan hệ.
• Sử dụng bao cao su để giảm nguy cơ lây nhiễm.
• Không quan hệ thô bạo, tránh tác động mạnh vào bàng quang.

7. Viêm Đường Tiết Niệu Có Lây Không

Viêm đường tiết niệu không phải là bệnh lây qua đường tình dục nhưng vi khuẩn có thể truyền từ người này sang người khác qua

• Quan hệ tình dục không an toàn.
• Dùng chung đồ cá nhân như khăn tắm, quần lót.
• Tiếp xúc với nguồn nước bẩn.

Do đó, dù bệnh không trực tiếp lây nhiễm, nhưng cần giữ gìn vệ sinh để tránh nguy cơ mắc bệnh.

8. Viêm Đường Tiết Niệu Bao Lâu Thì Khỏi

Thời gian khỏi bệnh phụ thuộc vào mức độ nghiêm trọng và phương pháp điều trị

• Trường hợp nhẹ: Nếu điều trị bằng kháng sinh sớm, bệnh có thể khỏi sau 3 – 7 ngày.
• Trường hợp nặng hoặc tái phát: Có thể kéo dài 2 – 4 tuần, đặc biệt nếu vi khuẩn kháng thuốc.
• Viêm đường tiết niệu tái phát nhiều lần: Cần điều trị lâu dài hơn, kết hợp thay đổi lối sống.

Nếu sau 7 ngày uống thuốc mà triệu chứng không thuyên giảm, cần đi khám để thay đổi phác đồ điều trị.

9. Bị Viêm Đường Tiết Niệu Phải Làm Sao

• Uống nhiều nước (2 – 3 lít/ngày) để giúp đào thải vi khuẩn.
• Đi tiểu ngay khi có nhu cầu, không nhịn tiểu.
• Dùng thuốc kháng sinh theo chỉ định của bác sĩ, không tự ý dừng thuốc dù triệu chứng đã giảm.
• Ăn uống lành mạnh, hạn chế đồ cay nóng, rượu bia, đồ ngọt.
• Giữ vệ sinh vùng kín, đặc biệt sau khi đi vệ sinh hoặc quan hệ tình dục.
• Mặc quần lót cotton thoáng mát, tránh mặc quần bó sát.
• Đi khám ngay nếu triệu chứng nặng lên hoặc tái phát nhiều lần.

Viêm đường tiết niệu là bệnh phổ biến nhưng có thể điều trị dứt điểm nếu phát hiện sớm và tuân thủ phác đồ điều trị. Để phòng ngừa, cần giữ vệ sinh cá nhân tốt kết hợp uống đủ nước và xây dựng chế độ ăn uống khoa học. Nếu bệnh kéo dài hoặc tái phát nhiều lần, cần đi khám chuyên khoa để có hướng điều trị phù hợp.