Gãy xương tay là một chấn thương phổ biến trong cuộc sống hằng ngày, đặc biệt dễ xảy ra khi bị té ngã, va đập mạnh hoặc tai nạn thể thao. Trong đa số trường hợp, bó bột là phương pháp điều trị được lựa chọn nếu xương gãy không lệch nhiều hoặc không cần can thiệp phẫu thuật. Tuy nhiên, nhiều người vẫn còn thắc mắc về thời gian bó bột, tư thế ngủ, hiện tượng sưng sau bó bột, cũng như cách theo dõi quá trình lành xương sao cho hiệu quả.
Bài viết sau sẽ giải đáp tất cả những thắc mắc thường gặp liên quan đến gãy tay và bó bột tay.
Bó bột tiếng Anh là gì
Trong tiếng Anh, bó bột được gọi là “cast” hoặc “plaster cast”. Ngoài ra còn có các thuật ngữ liên quan
-
Gãy tay: broken arm hoặc fractured arm
-
Bó bột cánh tay: arm cast
-
Bó bột cổ tay: wrist cast
-
Gãy xương được điều trị bằng bó bột: fracture treated with casting
Ví dụ: The doctor applied a cast to immobilize the broken wrist.
Gãy tay bó bột bao lâu thì tháo
Thời gian bó bột tay phụ thuộc vào vị trí gãy, độ tuổi và tình trạng sức khỏe người bệnh
-
Gãy xương cẳng tay, xương cổ tay: bó bột từ 4 đến 6 tuần
-
Gãy xương cánh tay: có thể kéo dài từ 6 đến 8 tuần
-
Trẻ em thường hồi phục nhanh hơn: chỉ cần 3 đến 4 tuần
-
Người cao tuổi hoặc người có bệnh lý về xương (loãng xương, tiểu đường…) có thể cần 8 đến 10 tuần hoặc lâu hơn
Sau khi tháo bột, người bệnh cần tập luyện phục hồi chức năng để lấy lại biên độ vận động và sức mạnh cơ.
Gãy xương cổ tay bó bột bao lâu
Gãy xương cổ tay là chấn thương rất phổ biến. Nếu vết gãy không di lệch hoặc chỉ lệch nhẹ, bác sĩ sẽ chỉ định bó bột từ 4 đến 6 tuần.
Với trường hợp gãy di lệch nhiều hoặc không ổn định, cần cố định bằng nẹp, vít hoặc phẫu thuật trước khi bó bột. Sau khi tháo bột, cổ tay cần được tập vận động nhẹ nhàng thêm 2 đến 3 tuần để tránh cứng khớp.
Tư thế ngủ khi bó bột tay
Ngủ đúng tư thế giúp giảm sưng, đau và hỗ trợ máu lưu thông tốt trong thời gian bó bột.
-
Nằm ngửa, đặt tay bó bột lên gối mềm, cao hơn tim.
-
Nếu nằm nghiêng, nên nằm nghiêng bên tay lành, tay bó bột để phía trên có gối đỡ.
-
Tránh nằm đè lên tay bó bột hoặc để tay treo lủng lẳng suốt đêm.
-
Có thể dùng gối chữ U hoặc gối ôm để cố định tay trong lúc ngủ.
Tư thế đúng sẽ giúp giảm tình trạng tê bì, sưng nề và khó chịu khi thức dậy.
Sau khi bó bột tay bị sưng – có nguy hiểm không
Hiện tượng tay bị sưng sau bó bột có thể xảy ra trong vài ngày đầu và thường không đáng lo nếu
-
Sưng nhẹ, không kèm đau buốt hay đổi màu.
-
Cử động các ngón tay vẫn bình thường, không bị tê liệt.
Tuy nhiên, nếu xuất hiện các dấu hiệu sau, cần đến cơ sở y tế ngay
-
Tay sưng to, căng cứng bất thường.
-
Các ngón tay tím tái, lạnh, mất cảm giác.
-
Không thể cử động các ngón tay.
-
Đau nhức dữ dội dù không vận động.
Đây có thể là dấu hiệu của hội chứng chèn ép khoang, rất nguy hiểm nếu không được xử lý kịp thời.
Để giảm sưng
-
Kê cao tay thường xuyên trong ngày.
-
Không nắm chặt hoặc co tay liên tục trong bột.
-
Không bó bột quá chặt hoặc tự sửa bột tại nhà.
Hình ảnh gãy tay bó bột
Hình ảnh tay bó bột thường thấy là phần từ cổ tay đến khuỷu tay hoặc từ cổ tay lên tận vai được bao phủ bởi lớp bột trắng hoặc vật liệu sợi màu (xanh, hồng, tím…). Mũi các ngón tay để hở để kiểm tra màu sắc, nhiệt độ và cử động. Tay thường được đỡ bằng đai treo qua vai giúp giữ tay cố định, giảm mỏi và chống sưng.
Nếu bạn muốn theo dõi tiến trình lành xương, bác sĩ có thể cho chụp X-quang sau 2 đến 4 tuần để đánh giá mức độ phục hồi.
Một số lưu ý khi chăm sóc tay bó bột
-
Giữ khô hoàn toàn phần bột, tránh tiếp xúc với nước.
-
Không dùng vật nhọn hoặc vật cứng để gãi khi bị ngứa trong bột.
-
Vận động nhẹ nhàng các ngón tay để tăng lưu thông máu.
-
Tái khám đúng lịch để bác sĩ kiểm tra độ lành của xương.
Bó bột tay là phương pháp điều trị phổ biến, ít xâm lấn và mang lại hiệu quả cao nếu người bệnh tuân thủ đúng chỉ dẫn của bác sĩ. Thời gian hồi phục phụ thuộc vào vị trí gãy, độ tuổi và khả năng chăm sóc sau bó bột. Điều quan trọng là không tự ý tháo bột, không chủ quan với các dấu hiệu sưng, đau bất thường và nên duy trì tái khám để đảm bảo quá trình liền xương diễn ra an toàn.