Phong hóa là quá trình quan trọng trong địa chất. Ảnh hưởng đến sự hình thành và biến đổi của bề mặt Trái Đất. Quá trình này tác động đến đá và khoáng vật từ đó làm thay đổi cảnh quan tự nhiên và ảnh hưởng đến môi trường sống.
1. Phong hóa là gì
Phong hóa là quá trình phá hủy và biến đổi các loại đá và khoáng vật do tác động của các yếu tố tự nhiên như nhiệt độ, nước, gió, vi sinh vật mà không làm thay đổi trạng thái vật lý của vật liệu ban đầu.
Phong hóa có vai trò quan trọng trong hình thành đất nhờ đó tạo ra cảnh quan địa hình và ảnh hưởng đến các hoạt động xây dựng, nông nghiệp.
Ví dụ sự nứt vỡ của đá ở các vùng núi cao do sự thay đổi nhiệt độ đột ngột giữa ngày và đêm.
2. Phong hóa lý học là gì
Phong hóa lý học là quá trình phân rã đá thành những mảnh nhỏ hơn mà không làm thay đổi thành phần hóa học của chúng.
Phong hóa lý học chủ yếu do tác động của
- Thay đổi nhiệt độ làm cho đá co giãn liên tục, dẫn đến nứt vỡ.
- Đóng băng của nước khi nước thấm vào khe đá và đóng băng, thể tích tăng lên gây áp lực làm vỡ đá.
- Hoạt động của gió, nước và sóng biển xói mòn và làm vỡ đá.
- Phát triển của rễ cây rễ cây len lỏi vào khe đá còn phát triển và làm đá tách rời.
Ví dụ ở sa mạc nhiệt độ ban ngày có thể lên tới 50°C, ban đêm giảm xuống gần 0°C, làm đá nứt dễ vỡ do sự co giãn liên tục.
Hiện tượng mà các yếu tố tự nhiên tác động, làm suy yếu kết cấu đá. Góp phần tạo thành trầm tích và làm thay đổi địa hình tự nhiên.
3. Kết quả của phong hóa lý học là gì
Kết quả của phong hóa lý học là
- Đá bị vỡ thành những mảnh nhỏ hơn dần dần tạo thành cát, sỏi, đất.
- Làm thay đổi hình dạng của bề mặt địa hình như đá bị nứt, vỡ, bào mòn…
- Giúp tăng diện tích tiếp xúc của đá từ đó tạo điều kiện cho phong hóa hóa học và sinh học diễn ra nhanh hơn.
Ví dụ đá granite bị phong hóa lý học sẽ vỡ thành các mảnh nhỏ, sau đó tiếp tục bị phong hóa hóa học nhằm tạo ra đất sét.
Sự thay đổi mà quá trình tự nhiên gây ra, tạo thành lớp trầm tích. Đóng vai trò quan trọng trong sự hình thành đất và bề mặt địa chất.
4. Quá trình phong hóa được chia thành những loại nào
Phong hóa được chia thành ba loại chính
4.1 Phong hóa lý học
- Làm vỡ đá thành các mảnh nhỏ hơn mà không thay đổi thành phần hóa học.
- Nguyên nhân sự thay đổi nhiệt độ, đóng băng của nước, tác động của gió, nước, rễ cây.
- Ví dụ đá nứt vỡ ở sa mạc do chênh lệch nhiệt độ ngày và đêm.
4.2 Phong hóa hóa học
- Là quá trình biến đổi thành phần hóa học của đá, tạo ra các khoáng vật mới.
- Nguyên nhân tác động của nước, axit, oxy, khí CO2.
- Ví dụ đá vôi bị nước mưa chứa CO2 hòa tan tạo thành hang động đá vôi.
4.3 Phong hóa sinh học
- Do sự tác động của sinh vật như vi khuẩn, rêu, cây cối làm phá hủy đá.
- Ví dụ rễ cây mọc xuyên qua đá làm nứt đá, vi khuẩn tạo ra axit phân hủy khoáng vật.
Sự thay đổi mà sinh vật gây ra, làm suy yếu kết cấu của đá. Đóng vai trò quan trọng trong việc hình thành đất và cân bằng hệ sinh thái.
Phong hóa là quá trình quan trọng giúp hình thành đất và thay đổi cảnh quan tự nhiên. Trong đó phong hóa lý học làm đá vỡ thành các mảnh nhỏ mà không thay đổi thành phần hóa học. Quá trình phong hóa chia thành phong hóa lý học, phong hóa hóa học và phong hóa sinh học dễ thấy mỗi loại có đặc điểm và nguyên nhân riêng.