Tại Sao Tăng Kali Máu Gây Ngừng Tim?

Kali là một khoáng chất quan trọng trong cơ thể. Đặc biệt đối với chức năng của hệ thần kinh cùng cơ bắp bao gồm cả cơ tim. Tăng kali máu (tình trạng kali trong máu cao) là một bệnh lý nghiêm trọng có thể dẫn đến các vấn đề lớn trong duy trì hoạt động bình thường của cơ thể, đặc biệt là rối loạn nhịp tim hay thậm chí là ngừng tim. Trong bài viết này chúng ta sẽ cùng tìm hiểu lý do tại sao tăng kali máu lại có thể dẫn đến ngừng tim, những cơ chế sinh lý đằng sau vấn đề này.

Vai Trò Của Kali Trong Cơ Tim

Kali là một ion quan trọng trong cơ thể. Giúp duy trì sự cân bằng điện giải và hỗ trợ sự dẫn truyền điện trong tế bào, đặc biệt là trong cơ tim. Trong tế bào cơ tim, kali chủ yếu có mặt ở bên trong tế bào, trong khi đó natri lại chủ yếu có ở ngoài tế bào. Sự chênh lệch này tạo ra một gradient điện hóa (chênh lệch điện tích) cần thiết để các xung điện có thể được dẫn truyền và kích thích các cơ tim co lại nhịp nhàng.

Trong quá trình dẫn truyền xung điện qua cơ tim, sự di chuyển của các ion như kali, natri và canxi đóng vai trò chủ chốt. Khi kali trong máu cao, sự cân bằng ion này bị thay đổi, dẫn đến các thay đổi trong quá trình khử cực và tái cực của cơ tim.

Cơ Chế Tăng Kali Máu Gây Ngừng Tim

Khi nồng độ kali trong máu tăng đặc biệt khi mức kali vượt quá 6,5 mmol/L thì bắt đầu ảnh hưởng đến hoạt động điện của cơ tim theo các cách sau

1. Giảm Gradient Điện Hóa
   Khi kali máu cao, lượng kali trong dịch ngoại bào (bên ngoài tế bào) tăng lên. Điều này làm giảm sự chênh lệch nồng độ kali giữa trong và ngoài tế bào, dẫn đến giảm gradient điện hóa. Sự giảm này làm cho cơ tim trở nên dễ dàng bị kích thích hơn và có thể dẫn đến những thay đổi bất thường trong hoạt động điện của tim.

2. Khử Cực Sớm và Dễ Dàng Hơn
   Với nồng độ kali cao, sự khử cực của các tế bào cơ tim trở nên dễ dàng hơn. Điều này có thể dẫn đến việc các tế bào cơ tim bị khử cực sớm, không đồng bộ, làm mất khả năng co bóp bình thường của tim. Khi cơ tim không co bóp nhịp nhàng, khả năng bơm máu của tim bị suy yếu.

3. Dễ Dàng Gây Loạn Nhịp Tim
   Tăng kali máu có thể làm thay đổi nhịp tim, gây loạn nhịp tim. Các loạn nhịp tim như nhịp tim chậm, block nhĩ-thất hoặc thậm chí là rung thất có thể xảy ra. Rung thất là một tình trạng rất nguy hiểm, nơi các cơ tim co bóp không đồng bộ và không hiệu quả, khiến tim không thể bơm máu vào cơ thể. Đây là một nguyên nhân phổ biến dẫn đến ngừng tim.

4. Ngừng Tái Cực
   Kali cao cũng làm cho quá trình tái cực (quá trình phục hồi sau mỗi nhịp tim) bị gián đoạn. Điều này khiến cho tim không thể chuẩn bị đầy đủ cho nhịp tim tiếp theo, tạo ra các rối loạn nhịp hoặc ngừng tim hoàn toàn. Quá trình tái cực bị ngưng trệ là yếu tố quan trọng dẫn đến ngừng tim.

5. Sự Can Thiệp Của Sóng T và Sóng U
   Tăng kali máu có thể làm xuất hiện sóng T nhọn và đảo ngược trên ECG, điều này cho thấy sự thay đổi trong sự tái cực của cơ tim. Khi kali tăng quá cao, các sóng điện tim có thể trở nên bất thường đến mức không thể duy trì nhịp tim bình thường, làm tăng nguy cơ của các loạn nhịp thất và ngừng tim.

Những Biến Chứng Nguy Hiểm Khác Của Tăng Kali Máu

Ngoài ngừng tim tăng kali máu còn có thể gây ra các biến chứng nguy hiểm khác như:

1. Loạn Nhịp Tim Nặng: Tăng kali máu có thể dẫn đến các loạn nhịp tim nghiêm trọng như nhịp tim chậm, block nhĩ thất, rung thất, có thể gây ngừng tim.

2. Yếu Cơ và Liệt: Kali có vai trò quan trọng trong việc co cơ vì vậy mức kali cao có thể gây yếu cơ hoặc thậm chí liệt.

3. Rối Loạn Hệ Thần Kinh: Sự thay đổi trong mức kali cũng ảnh hưởng đến hệ thần kinh, gây ra các triệu chứng như tê bì, ngứa ran, mất cảm giác.

Tăng kali máu có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm, đặc biệt là ngừng tim. Do sự thay đổi trong quá trình dẫn truyền điện qua cơ tim. Khi kali trong máu tăng quá cao thì cơ tim sẽ bị khử cực sớm gây rối loạn nhịp tim rồi làm giảm khả năng co bóp của tim. Các loạn nhịp tim nghiêm trọng như rung thất có thể dẫn đến ngừng tim đe dọa tính mạng.

Do đó việc phát hiện với điều trị kịp thời tình trạng tăng kali máu là vô cùng quan trọng để ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm này. Nếu bạn có bất kỳ triệu chứng nào liên quan đến tăng kali máu hãy tìm sự chăm sóc y tế ngay lập tức để được điều trị kịp thời.