Glutamic Acid Định Nghĩa, Tính Chất Và Ứng Dụng Trong Y Học

Glutamic acid là một axit amin quan trọng tham gia vào nhiều quá trình sinh học trong cơ thể. Không những đóng vai trò trong tổng hợp protein lại còn có tác dụng quan trọng đối với hệ thần kinh. Bên cạnh đó glutamic acid còn được sử dụng làm thuốc hỗ trợ thần kinh và trong công nghiệp thực phẩm.

Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ glutamic acid là gì, công thức hóa học, tính chất lưỡng tính và ứng dụng trong y học.

1. Glutamic Acid Là Gì

Glutamic acid, còn được gọi là axit glutamic, là một axit amin không thiết yếu trong cơ thể, thuộc nhóm axit amin có tính axit do có nhóm -COOH dư thừa trong cấu trúc. Nó là một thành phần quan trọng trong tổng hợp protein và là tiền chất của chất dẫn truyền thần kinh glutamate trong hệ thần kinh trung ương.

Tên gọi thay thế của Glutamic Acid

• Tên tiếng Anh Glutamic acid
• Ký hiệu hóa học Glu hoặc E (trong mã axit amin)
• Tên thay thế Axit 2-aminopentanedioic

Glutamic acid tồn tại chủ yếu dưới dạng glutamate, một dạng muối hoặc ion của nó, thường thấy trong thực phẩm và cơ thể con người.

2. Công Thức Và Phân Tử Khối Của Axit Glutamic

Công thức hóa học

Glutamic acid có công thức phân tử C5H9NO4.

Cấu trúc hóa học

Glutamic acid có cấu trúc gồm một nhóm amin (-NH2), hai nhóm carboxyl (-COOH) và một mạch thẳng chứa 5 nguyên tử carbon.

Phân tử khối

Phân tử khối của axit glutamic được tính như sau

• C: 12 × 5 = 60
• H: 1 × 9 = 9
• N: 14 × 1 = 14
• O: 16 × 4 = 64

Tổng phân tử khối = 147 g/mol.

3. Glutamic Acid Có Tính Lưỡng Tính Không

Tính lưỡng tính của axit glutamic

Axit glutamic có hai nhóm carboxyl (-COOH) và một nhóm amin (-NH2), do đó nó có thể hoạt động như một axit hoặc một bazơ tùy thuộc vào môi trường pH.

• Trong môi trường axit (pH thấp): Nhóm -COO⁻ có thể nhận H+ để trở thành -COOH, khiến phân tử hoạt động như một bazơ.
• Trong môi trường kiềm (pH cao): Nhóm -NH3+ có thể nhường H+ để trở thành -NH2, khiến phân tử hoạt động như một axit.

Điểm đẳng điện (pI) của axit glutamic là khoảng 3.2, có nghĩa là tại pH này, phân tử tồn tại ở trạng thái ion lưỡng cực (zwitterion).

Tính lưỡng tính này giúp axit glutamic tham gia vào nhiều phản ứng sinh hóa và có mặt trong quá trình điều hòa pH của cơ thể.

4. Axit Glutamic Là Thuốc Hỗ Trợ Thần Kinh

Glutamic acid và muối glutamate của nó được sử dụng trong y học để hỗ trợ hệ thần kinh và cải thiện chức năng não bộ.

4.1. Cơ chế hoạt động

Trong hệ thần kinh trung ương, glutamic acid được chuyển hóa thành glutamate, một chất dẫn truyền thần kinh kích thích quan trọng giúp tăng cường trí nhớ, học tập và tư duy.

4.2. Công dụng trong điều trị thần kinh

• Cải thiện trí nhớ, hỗ trợ điều trị bệnh Alzheimer
• Giúp phục hồi chức năng thần kinh sau đột quỵ
• Hỗ trợ điều trị bệnh động kinh, Parkinson
• Giảm mệt mỏi, căng thẳng thần kinh

4.3. Liều dùng

Thông thường, axit glutamic được bổ sung dưới dạng viên nén hoặc dạng tiêm với liều từ 500 mg – 1500 mg/ngày, tùy theo chỉ định của bác sĩ.

4.4. Tác dụng phụ và lưu ý

• Khi dùng quá liều, glutamate có thể gây kích thích quá mức hệ thần kinh, dẫn đến căng thẳng, mất ngủ hoặc thậm chí gây độc thần kinh.
• Không nên tự ý sử dụng mà cần có sự hướng dẫn từ bác sĩ.

5. Ứng Dụng Khác Của Glutamic Acid

Ngoài ứng dụng trong y học, axit glutamic còn được sử dụng rộng rãi trong thực phẩm và công nghiệp.

5.1. Trong thực phẩm

• Glutamate monosodium (MSG – bột ngọt) Là muối natri của axit glutamic, được sử dụng làm chất điều vị trong thực phẩm.
• Có mặt tự nhiên trong thịt, cá, rau củ, nấm, sữa.

5.2. Trong công nghiệp

• Sử dụng trong sản xuất thuốc, mỹ phẩm và thực phẩm chức năng.
• Làm nguyên liệu sản xuất nhựa phân hủy sinh học.

Glutamic acid là một axit amin quan trọng. Vừa có vai trò trong sinh học vừa được sử dụng trong y học để hỗ trợ hệ thần kinh. Với tính lưỡng tính cho nên nó tham gia vào nhiều quá trình trao đổi chất trong cơ thể và có tác dụng điều hòa thần kinh, rồi thì cải thiện trí nhớ và tăng cường chức năng não bộ.

Ngoài ra glutamic acid còn có nhiều ứng dụng trong công nghiệp thực phẩm và dược phẩm. Nếu sử dụng để hỗ trợ thần kinh cần tham khảo ý kiến bác sĩ để đảm bảo hiệu quả và an toàn.