Blog
Vai trò và phương trình hóa học phổ thông của HCl
Axit clohidric (HCl) là một trong những hóa chất quan trọng và phổ biến nhất trong hóa học. Với tính axit mạnh nên ngoài tham gia vào nhiều phản ứng hóa học lại còn đóng vai trò quan trọng trong các ngành công nghiệp như sản xuất hóa chất, thực phẩm, y học và xử lý nước thải. Tìm hiểu tính chất, vai trò và các phản ứng liên quan đến HCl giúp hiểu rõ hơn về bản chất của chất này, cũng như ứng dụng hiệu quả trong thực tiễn.
Phản ứng nào chứng tỏ HCl là chất khử?
HCl là chất khử khi nó tham gia phản ứng với các chất có tính oxi hóa mạnh ví dụ:
- Phản ứng với MnO2:
4HCl + MnO2 → MnCl2 + Cl2 + 2H2O
Trong phản ứng này, HCl bị oxi hóa thành Cl2, chứng tỏ vai trò chất khử.
HCl và H2SO4, cái nào mạnh hơn?
HCl và H2SO4 đều là axit mạnh nhưng HCl lại là axit đơn chức trong khi đó H2SO4 là axit đa chức. Về khả năng điện li thì HCl điện li hoàn toàn trong dung dịch, do đó ở trong nước HCl có tính axit mạnh hơn H2SO4. Tuy nhiên ở trạng thái tinh khiết thì H2SO4 có tính axit mạnh hơn do đặc tính hóa học và cấu trúc của nó.
FeS có tác dụng với HCl không?
Có. FeS tác dụng với HCl tạo khí H2S và FeCl2.
HCl hóa trị mấy?
HCl là phân tử có hóa trị 1 vì H liên kết với Cl bằng liên kết cộng hóa trị.
Phương trình hóa học phổ thông của Hcl mà chúng ta thường gặp
CH2=CH-CH3 + HCl → CH3-CH(Cl)-CH3
Phản ứng cộng xảy ra tại liên kết đôi (phản ứng Markovnikov).
Không có phản ứng hóa học giữa H2S và HCl vì cả hai đều là axit và không tương tác với nhau.
Fe2(SO4)3 không phản ứng với HCl vì không có điều kiện để tạo sản phẩm mới.
FeS (dạng rắn) + 2HCl → FeCl2 + H2S↑
Phản ứng tạo ra khí H2S có mùi trứng thối từ FeS rắn.
Phương trình ion FeS + HCl sẽ như sau FeS (rắn) + 2H+ → Fe2+ + H2S↑
(CH3)2NH + HCl → (CH3)2NH2Cl
Đimetylamin tác dụng với HCl tạo muối đimetylamoni clorua.
Axit glutamic (H2NCH(COOH)(CH2CH2COOH)) phản ứng với HCl tạo muối axit amin:
H2NCH(COOH)(CH2CH2COOH) + HCl → H3N+CH(COOH)(CH2CH2COOH) Cl-
FeS có tác dụng với HCl không? Có. FeS tác dụng với HCl tạo khí H2S và FeCl2.
Ca(NO3)2 không phản ứng với HCl trong điều kiện thường vì không tạo được sản phẩm mới.
Ba(AlO2)2 + 8HCl → BaCl2 + 2AlCl3 + 4H2O Phản ứng tạo muối BaCl2 và AlCl3 cùng nước.
Au không tác dụng với HCl trong điều kiện thường. Tuy nhiên Au có thể tan trong nước cường toan (HCl + HNO3).
NaBr + HCl không phản ứng trong dung dịch nhưng khi HCl đặc có thể đẩy HBr ra khỏi muối: NaBr + HCl (đặc) → NaCl + HBr
Na3PO4 + 3HCl → 3NaCl + H3PO4 Phản ứng tạo muối NaCl và axit photphoric.
H2 không trực tiếp phản ứng với HCl vì H2 không oxi hóa được Cl-.
But-2-en tác dụng với HCl theo quy tắc Markovnikov:
CH3-CH=CH-CH3 + HCl → CH3-CH(Cl)-CH2-CH3
Amino axit phản ứng với HCl tạo muối:
H2N-CH(R)-COOH + HCl → H3N+-CH(R)-COOH Cl-
Phản ứng này xảy ra trong điều kiện tạo hỗn hợp oxy hóa mạnh, ví dụ nước cường toan:
Cu + 4HCl + 2NaNO3 → CuCl2 + 2NO2 + 2NaCl + 2H2O
Mg có tác dụng với HCl không? Có. Mg phản ứng với HCl giải phóng khí H2:
Mg + 2HCl → MgCl2 + H2↑
Magie tan dần trong HCl hiện tượng giải phóng khí không màu H2.
NH4NO3 không phản ứng với HCl vì không tạo được sản phẩm mới.
(NH4)2SO4 không phản ứng với HCl.
KHSO3 + HCl → KCl + SO2↑ + H2O
KAlO2 + 4HCl → KCl + AlCl3 + 2H2O
NH4OH + HCl → NH4Cl + H2O
NaNO2 + HCl → NaCl + HNO2
Sau đó HNO2 không bền và phân hủy theo pt HNO2 → NO + NO2 + H2O
Na2S2O3 + 2HCl → 2NaCl + S + SO2 + H2O
CH4 không phản ứng trực tiếp với HCl.
CaC2 + 2HCl → CaCl2 + C2H2 Phản ứng tạo axetilen (C2H2).
Na2ZnO2 + 4HCl → 2NaCl + ZnCl2 + 2H2O
Cr2O3 + 6HCl → 2CrCl3 + 3H2O
CH3OH + HCl (xúc tác ZnCl2) → CH3Cl + H2O
Ag2O + 2HCl → 2AgCl + H2O
HCl là một hợp chất mang tính ứng dụng cao nhờ vào tính axit mạnh cùng với khả năng phản ứng đa dạng và vai trò quan trọng trong nhiều lĩnh vực. Qua các phản ứng hóa học cụ thể có thể thấy rõ khả năng tương tác phong phú của HCl với kim loại, oxit, muối, và cả hợp chất hữu cơ. Việc nghiên cứu sâu hơn về HCl vừa giúp giải thích các hiện tượng hóa học vừa mở ra những ứng dụng mới nhằm đáp ứng nhu cầu trong công nghiệp và đời sống hàng ngày.
