Nhóm halogen gồm Flo (F), Clo (Cl), Brom (Br), Iot (I), và Astat (At), thuộc nhóm VIIA trong bảng tuần hoàn. Là những phi kim mạnh nổi bật với khả năng oxi hóa, đóng vai trò quan trọng trong các phản ứng hóa học. Dưới đây là các tính chất hóa học và sự so sánh tính oxi hóa của chúng.
1. Tính chất hóa học chung của halogen
Halogen sở hữu tính oxi hóa mạnh, nên dễ dàng nhận thêm một electron vào lớp vỏ ngoài cùng để đạt cấu hình bền vững. Chúng tham gia nhiều phản ứng hóa học quan trọng.
Phản ứng với kim loại
Halogen phản ứng với kim loại tạo muối halogenua
- 2Na + Cl2 → 2NaCl
- Mg + Br2 → MgBr2
Phản ứng với hydro
Halogen kết hợp với hydro tạo hydro halide (HX), sau đó hòa tan trong nước tạo dung dịch axit mạnh.
- H2 + Cl2 → 2HCl
- H2 + Br2 → 2HBr
Phản ứng với phi kim khác
Halogen cũng tác dụng với các phi kim như photpho (P) và lưu huỳnh (S).
- P4 + 6Cl2 → 4PCl3
- S + Cl2 → SCl2
2. Tính chất hóa học đặc trưng của halogen
Tính oxi hóa mạnh
Halogen tham gia các phản ứng oxi hóa-khử, đóng vai trò chất oxi hóa mạnh ví dụ như.
Clo đẩy brom ra khỏi muối bromua
Cl2 + 2NaBr → 2NaCl + Br2
Halogen có khả năng oxi hóa kim loại, phi kim hoặc ion halide trong dung dịch.
3. Đơn chất halogen nào có tính oxi hóa mạnh nhất
Flo (F2) có tính oxi hóa mạnh nhất trong các halogen nhờ vào
- Độ âm điện lớn nhất (3,98).
- Cấu trúc electron gần khí hiếm.
Flo phản ứng mãnh liệt với hầu hết các nguyên tố thậm chí với cà khí hiếm.
- Xe + 2F2 → XeF4
4. So sánh tính oxi hóa của các halogen
Tính oxi hóa giảm dần từ Flo đến Iot
Flo (F2) > Clo (Cl2) > Brom (Br2) > Iot (I2).
Nguyên nhân
- Độ âm điện giảm do bán kính nguyên tử tăng, lực hút hạt nhân với electron yếu hơn.
- Về năng lượng liên kết thì mặc dù liên kết F-F yếu nhất, nhưng tính oxi hóa của Flo vẫn vượt trội nhờ khả năng nhận electron tốt.
Nhóm nguyên tố có tính oxi hóa mạnh sở hữu phản ứng hóa học đa dạng. Trong số đó Flo có tính oxi hóa mạnh nhất tiếp đến là Clo, Brom và Iot. Hiểu rõ khác biệt về tính chất oxi hóa của các halogen giúp ứng dụng chúng hiệu quả hơn trong hóa học và đời sống.