Hóa đơn là chứng từ quan trọng trong giao dịch kinh doanh. Giúp xác định nghĩa vụ thuế và minh bạch tài chính. Trong đó hóa đơn trực tiếp sử dụng phổ biến bởi các hộ kinh doanh, cá nhân kinh doanh nhỏ lẻ. Vậy hóa đơn trực tiếp là gì, cách tính thuế ra sao và có được khấu trừ thuế không ? Hãy cùng tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây.
1. Hóa đơn trực tiếp là gì
Hóa đơn trực tiếp, hay còn gọi là hóa đơn bán hàng, là loại hóa đơn do cơ quan thuế phát hành cho các tổ chức, cá nhân kinh doanh nộp thuế theo phương pháp trực tiếp.
Đặc điểm của hóa đơn trực tiếp
- Do chi cục thuế cấp hoặc hộ kinh doanh tự đặt in theo quy định.
- Không có thuế GTGT (VAT) tách riêng trên hóa đơn.
- Thường được sử dụng bởi hộ kinh doanh cá thể, doanh nghiệp nhỏ, cá nhân kinh doanh.
- Được dùng nhằm kê khai doanh thu và tính thuế trực tiếp.
Phân biệt hóa đơn trực tiếp và hóa đơn GTGT
- Hóa đơn trực tiếp: Không có dòng thuế GTGT, không được khấu trừ thuế.
- Hóa đơn GTGT: Có dòng thuế GTGT, được khấu trừ thuế nếu đủ điều kiện.
2. Hóa đơn trực tiếp của hộ kinh doanh
Hộ kinh doanh cá thể thường sử dụng hóa đơn trực tiếp khi bán hàng hoặc cung cấp dịch vụ.
Ai được sử dụng hóa đơn trực tiếp
- Hộ kinh doanh cá thể nộp thuế khoán.
- Doanh nghiệp nhỏ, cửa hàng cá nhân không kê khai thuế GTGT theo phương pháp khấu trừ.
- Tổ chức, cá nhân kinh doanh không thuộc đối tượng sử dụng hóa đơn GTGT.
Cách lấy hóa đơn trực tiếp
- Mua hóa đơn trực tiếp từ Chi cục Thuế: Hộ kinh doanh đến cơ quan thuế rồi đăng ký mua hóa đơn.
- Tự đặt in hóa đơn nếu đủ điều kiện: Một số hộ kinh doanh lớn có thể đặt in hóa đơn riêng nhưng phải đăng ký với cơ quan thuế.
- Sử dụng hóa đơn điện tử trực tiếp: Theo quy định mới, nhiều hộ kinh doanh được yêu cầu sử dụng hóa đơn điện tử.
3. Hóa đơn trực tiếp tính thuế như thế nào
Hóa đơn trực tiếp tính thuế theo phương pháp trực tiếp, tức là tính dựa trên doanh thu chứ không tách riêng thuế GTGT như hóa đơn đỏ.
Cách tính thuế đối với hóa đơn trực tiếp
Thuế phải nộp = Doanh thu × Tỷ lệ thuế (%)
Các loại thuế áp dụng
- Thuế GTGT (nếu có): Tính theo tỷ lệ trên doanh thu.
- Thuế thu nhập cá nhân (TNCN): Áp dụng cho hộ kinh doanh có doanh thu trên 100 triệu đồng/năm.
- Thuế môn bài: Mức thuế cố định theo từng mức doanh thu.
Ví dụ một hộ kinh doanh có doanh thu 200 triệu đồng/năm, với tỷ lệ thuế GTGT là 3% và thuế TNCN là 2%.
- Thuế GTGT = 200.000.000 × 3% = 6.000.000 VND
- Thuế TNCN = 200.000.000 × 2% = 4.000.000 VND
- Tổng thuế phải nộp 6.000.000 + 4.000.000 = 10.000.000 VND
4. Hóa đơn trực tiếp có được khấu trừ thuế không
Không. Hóa đơn trực tiếp không được khấu trừ thuế GTGT.
Lý do
- Hóa đơn trực tiếp không có dòng thuế GTGT tách riêng.
- Doanh nghiệp mua hàng bằng hóa đơn trực tiếp không được hoàn thuế GTGT.
- Nếu doanh nghiệp kê khai thuế GTGT theo phương pháp khấu trừ, chỉ có thể khấu trừ khi sử dụng hóa đơn GTGT.
Lưu ý
- Nếu công ty mua hàng từ hộ kinh doanh sử dụng hóa đơn trực tiếp, chỉ có thể đưa vào chi phí hợp lệ khi tính thuế TNDN chứ không được khấu trừ thuế GTGT.
- Đối với hộ kinh doanh sử dụng hóa đơn trực tiếp, họ sẽ đóng thuế theo doanh thu chứ không kê khai thuế GTGT đầu ra, đầu vào.
5. Quy định về hóa đơn trực tiếp
Một số quy định quan trọng về hóa đơn trực tiếp
- Theo Nghị định 123/2020/NĐ-CP từ ngày 01/07/2022, hộ kinh doanh có thể phải sử dụng hóa đơn điện tử thay vì hóa đơn giấy.
- Hóa đơn trực tiếp chỉ được cấp bởi cơ quan thuế nếu hộ kinh doanh không tự đặt in.
- Không được tự ý sửa đổi, làm giả hóa đơn nếu vi phạm có thể bị phạt theo Luật Quản lý thuế.
- Thời hạn báo cáo sử dụng hóa đơn hộ kinh doanh phải kê khai doanh thu và thuế theo quý hoặc năm.
- Không cần kê khai thuế GTGT nếu sử dụng hóa đơn trực tiếp.
Lưu ý quan trọng
- Hộ kinh doanh nên kiểm tra kỹ quy định mới về hóa đơn điện tử tránh vi phạm.
- Khi giao dịch với đối tác lớn nên xác nhận trước về loại hóa đơn giúp tránh nhầm lẫn trong việc kê khai thuế.
Hóa đơn trực tiếp là loại hóa đơn phổ biến đối với hộ kinh doanh cá thể, doanh nghiệp nhỏ nộp thuế theo phương pháp trực tiếp. Mặc dù đơn giản trong kê khai thuế nhưng không được khấu trừ thuế GTGT, khác với hóa đơn đỏ (hóa đơn GTGT).
Việc sử dụng hóa đơn trực tiếp cần tuân thủ quy định của cơ quan thuế, đặc biệt là xu hướng chuyển sang hóa đơn điện tử trong những năm gần đây. Nếu là hộ kinh doanh hoặc doanh nghiệp hãy đảm bảo rằng bạn hiểu rõ về loại hóa đơn này giúp quản lý tài chính hiệu quả.