Khi nhắc đến khoáng chất quan trọng trong cơ thể với đất trồng thì potassium hay còn gọi là kali luôn nằm trong danh sách hàng đầu. Không nổi bật như canxi hay vitamin C nhưng potassium lại là yếu tố sống còn cho cả con người lẫn thực vật. Bài viết dưới đây sẽ phân tích chi tiết các tác dụng của kali đối với sức khỏe với cây trồng để bạn hiểu vì sao nguyên tố này lại có vai trò không thể thay thế.
Potassium có tác dụng gì đối với cơ thể con người
Trong sinh học, potassium là một khoáng chất thiết yếu, tham gia vào hầu hết các quá trình sinh lý quan trọng. Dù chỉ cần với hàm lượng nhỏ, nhưng sự thiếu hụt hoặc dư thừa kali đều gây ra những hậu quả nghiêm trọng.
Điều hòa nhịp tim
Một trong những vai trò quan trọng nhất của potassium là điều hòa nhịp tim. Kali giúp cân bằng điện thế giữa bên trong và bên ngoài tế bào cơ tim, nhờ đó hỗ trợ nhịp tim đều đặn. Thiếu kali có thể dẫn đến rối loạn nhịp tim, đặc biệt ở những người có bệnh tim sẵn có.
Cân bằng nước và điện giải
Potassium là một trong những chất điện giải chính trong cơ thể, cùng với natri và clorua. Nó giúp điều chỉnh lượng nước trong tế bào, duy trì áp suất thẩm thấu và cân bằng pH máu. Sự cân bằng kali – natri trong tế bào đóng vai trò quyết định trong việc giữ cho tế bào hoạt động bình thường.
Hỗ trợ truyền dẫn thần kinh
Tế bào thần kinh sử dụng sự chênh lệch ion kali để truyền tín hiệu. Mỗi khi có một kích thích thần kinh, kali sẽ tham gia vào quá trình tái phân cực màng tế bào. Điều này rất quan trọng cho phản xạ, cảm giác và vận động.
Giúp cơ bắp co giãn
Kali đóng vai trò trong việc điều khiển các cơn co và giãn của cơ bắp. Sự thiếu hụt kali có thể gây ra hiện tượng chuột rút, yếu cơ hoặc mệt mỏi toàn thân.
Hạ huyết áp tự nhiên
Nhiều nghiên cứu cho thấy việc bổ sung potassium giúp giảm huyết áp ở những người bị tăng huyết áp. Kali giúp thải natri ra ngoài qua nước tiểu từ đó giảm áp lực trong lòng mạch.
Kali giúp gì cho cây
Trong thế giới thực vật, kali là một trong ba nguyên tố dinh dưỡng chính, cùng với đạm (nitơ) và lân (phốt pho). Nó thường được gọi là “chất điều phối” vì giúp cây điều hòa nhiều quá trình sinh lý khác nhau.
Tăng cường quá trình quang hợp
Kali giúp điều chỉnh hoạt động của khí khổng – những lỗ nhỏ trên lá cây giúp trao đổi khí. Khi cây có đủ kali, khí khổng mở ra hợp lý, tăng cường hấp thu CO2 và hiệu suất quang hợp. Điều này thúc đẩy cây phát triển nhanh và khoẻ mạnh.
Hỗ trợ vận chuyển chất dinh dưỡng
Kali giúp vận chuyển đường và các chất dinh dưỡng khác trong cây từ lá xuống rễ hoặc từ rễ lên thân. Điều này đặc biệt quan trọng trong giai đoạn cây ra hoa và kết trái, khi nhu cầu dinh dưỡng tăng cao.
Tăng khả năng chịu hạn và chống bệnh
Cây được cung cấp đủ kali có cấu trúc tế bào vững chắc hơn, ít bị mất nước và chịu hạn tốt hơn. Kali cũng giúp cây tăng cường khả năng kháng nấm và vi khuẩn từ đó giảm nguy cơ nhiễm bệnh.
Cải thiện chất lượng nông sản
Kali giúp cải thiện màu sắc, mùi vị, độ ngọt và thời gian bảo quản của trái cây và rau củ. Với cây công nghiệp như mía, cà phê hay cao su, kali giúp tăng hàm lượng đường, dầu hoặc mủ, mang lại giá trị kinh tế cao hơn.
Hậu quả khi thiếu kali
Ở người
-
Mệt mỏi, yếu cơ, chuột rút
-
Rối loạn nhịp tim
-
Táo bón, tê liệt cơ ruột
-
Tăng huyết áp, nguy cơ đột quỵ
Ở cây trồng
-
Lá cháy mép, chuyển vàng hoặc nâu
-
Cây còi cọc, ra hoa kém
-
Trái nhỏ, chất lượng thấp
-
Dễ nhiễm bệnh, chết sớm
Bổ sung kali như thế nào
Đối với người
Kali có nhiều trong các loại thực phẩm tự nhiên như chuối, khoai tây, cam, cà chua, rau lá xanh, đậu và hạt. Nhu cầu trung bình mỗi ngày đối với người lớn là khoảng 3500 – 4700 mg. Người bệnh thận hoặc tim cần theo dõi lượng kali kỹ càng dưới sự hướng dẫn của bác sĩ.
Đối với cây
Kali được bổ sung chủ yếu qua phân bón, với các dạng phổ biến như:
-
Kali clorua (KCl)
-
Kali sunfat (K2SO4)
-
Kali nitrat (KNO3)
Liều lượng và cách bón tùy thuộc vào loại cây, giai đoạn sinh trưởng và điều kiện đất đai.
Từ cơ thể người đến từng chiếc lá trên cánh đồng thì potassium – hay kali – giữ vai trò quan trọng bậc nhất trong duy trì sự sống với tăng trưởng. Với con người nó là khoáng chất điện giải không thể thiếu. Với cây trồng nó là nguồn dinh dưỡng chính giúp cây khoẻ, đẹp cho năng suất cao. Dù là người làm vườn hay đơn giản là người quan tâm đến sức khỏe thì hiểu với bổ sung kali đúng cách sẽ mang lại lợi ích lâu dài bền vững.