Thoái hóa cột sống: Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị hiệu quả

Thoái hóa cột sống là một trong những bệnh lý xương khớp phổ biến nhất hiện nay. Đặc biệt là trong bối cảnh lối sống ít vận động và thói quen sinh hoạt không lành mạnh ngày càng gia tăng. Bệnh không những gây đau nhức, hạn chế vận động còn có nguy cơ dẫn đến những biến chứng nghiêm trọng nếu không được phát hiện và điều trị đúng cách. Trong bài viết này sẽ cùng tìm hiểu toàn diện về thoái hóa cột sống từ nguyên nhân, triệu chứng đến các phương pháp điều trị hiệu quả, giúp bạn bảo vệ và chăm sóc sức khỏe cột sống tốt hơn.

1. Thoái hóa cột sống là gì

Thoái hóa cột sống là một bệnh lý mãn tính, xảy ra khi các đốt sống, đĩa đệm và sụn khớp trong cột sống bị bào mòn hoặc tổn thương theo thời gian. Bệnh thường gặp ở những người lớn tuổi hoặc những người có thói quen sinh hoạt không lành mạnh, gây đau nhức, cứng khớp và hạn chế vận động.

Thoái hóa cột sống có thể xảy ra ở bất kỳ vị trí nào, nhưng phổ biến nhất là ở cột sống cổ và cột sống thắt lưng – những vùng chịu áp lực lớn nhất trong cơ thể.

2. Các giai đoạn thoái hóa cột sống

Thoái hóa cột sống tiến triển qua các giai đoạn sau

• Giai đoạn đầu
  • Sụn khớp và đĩa đệm bắt đầu thoái hóa nhưng chưa xuất hiện triệu chứng rõ ràng.
  • Có thể thấy mỏi nhẹ vùng lưng hoặc cổ.
• Giai đoạn tiến triển
  • Đĩa đệm bị xẹp dần, các gai xương (gai đốt sống) xuất hiện.
  • Triệu chứng đau nhức, cứng khớp rõ ràng hơn, nhất là khi vận động.
• Giai đoạn nặng
  • Đĩa đệm mất khả năng đàn hồi hoàn toàn, gai xương lớn gây chèn ép dây thần kinh và tủy sống.
  • Đau dữ dội, tê bì, yếu cơ, thậm chí mất khả năng vận động.

3. Triệu chứng thoái hóa cột sống

• Đau âm ỉ hoặc dữ dội ở vùng bị thoái hóa cổ, lưng, thắt lưng.
• Cảm giác khó khăn khi xoay cổ, cúi người, hoặc đứng dậy sau khi ngồi lâu.
• Đau lan xuống vai, cánh tay nếu thoái hóa cột sống cổ hoặc xuống chân nếu thoái hóa cột sống thắt lưng.
• Chóng mặt, đau đầu khi thoái hóa cột sống cổ gây chèn ép mạch máu não.
• Cột sống bị cứng, giảm linh hoạt, đặc biệt vào buổi sáng.

4. Nguyên nhân thoái hóa cột sống

• Tuổi tác là yếu tố chính làm sụn khớp và đĩa đệm mất dần khả năng tái tạo.
• Ngồi sai tư thế, làm việc lâu trong một tư thế hoặc ít vận động.
• Các tổn thương vùng cột sống do tai nạn hoặc hoạt động thể thao.
• Trọng lượng cơ thể lớn tạo áp lực lên cột sống.
• Thoát vị đĩa đệm, viêm khớp hoặc loãng xương.

5. Thoái hóa cột sống có nguy hiểm không

Thoái hóa cột sống không nguy hiểm đến tính mạng, nhưng nếu không được điều trị kịp thời, bệnh có thể gây ra

• Đau mãn tính, ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống.
• Chèn ép dây thần kinh, gây tê liệt, yếu cơ.
• Thoát vị đĩa đệm, gai cột sống, hẹp ống sống.
• Mất khả năng vận động hoặc thậm chí tàn phế.

6. Điều trị thoái hóa cột sống

6.1. Điều trị không dùng thuốc

• Vật lý trị liệu
  • Áp dụng sóng siêu âm, nhiệt trị liệu, hoặc kéo giãn cột sống nhằm giảm đau.
• Tập thể dục
  • Các bài tập giãn cơ, yoga, hoặc đi bộ nhẹ nhàng giúp tăng cường sức mạnh cơ và giảm đau.
• Massage
  • Xoa bóp nhẹ nhàng vùng cột sống giúp cải thiện tuần hoàn máu và giảm căng cơ.

6.2. Điều trị bằng thuốc

• Thuốc giảm đau: Paracetamol, Ibuprofen.
• Thuốc kháng viêm: Nhóm NSAIDs như Diclofenac, Celecoxib.
• Thuốc giãn cơ: Mydocalm.
• Thuốc bổ sung: Glucosamine, Chondroitin giúp tái tạo sụn khớp.

6.3. Phẫu thuật

• Chỉ áp dụng khi bệnh nặng, gây chèn ép dây thần kinh nghiêm trọng.

7. Thoái hóa cột sống nên ăn gì

• Thực phẩm giàu canxi: Sữa, phô mai, cá hồi, hạnh nhân.
• Thực phẩm giàu omega-3: Cá thu, cá hồi, hạt chia, hạt lanh.
• Rau xanh và trái cây: Rau bina, bông cải xanh, cam, dứa giúp giảm viêm.
• Collagen: Có trong chân giò hầm, nước hầm xương tác dụng tái tạo sụn.

8. 10 bài tập thoái hóa cột sống

1. Bài tập kéo giãn lưng
   • Nằm ngửa, co gối lên sát ngực, giữ 10 giây.
2. Tư thế con mèo
   • Chống tay và gối xuống sàn, hít vào cong lưng lên, thở ra hạ lưng xuống.
3. Tư thế rắn hổ mang
   • Nằm sấp, chống tay, nâng phần thân trên lên cao.
4. Xoay lưng
   • Ngồi trên ghế, xoay nhẹ thân trên qua hai bên.
5. Gập gối
   • Nằm ngửa, từ từ gập một bên gối, giữ 5 giây.

9. Thoái hóa cột sống uống thuốc gì

• Thuốc giảm đau: Paracetamol, Aspirin;
• Thuốc kháng viêm: Diclofenac, Ibuprofen;
• Thuốc bổ xương khớp: Glucosamine, Collagen type II;
• Thuốc tiêm: Axit hyaluronic giúp bôi trơn khớp.

Thoái hóa cột sống là một bệnh lý phổ biến nhưng có thể kiểm soát nếu được phát hiện và điều trị kịp thời. Thói quen sinh hoạt lành mạnh, chế độ ăn uống khoa học và tập luyện thường xuyên sẽ giúp cải thiện tình trạng bệnh, giảm triệu chứng và ngăn ngừa tiến triển nặng hơn đó. Nếu gặp các dấu hiệu thoái hóa cột sống hãy đến bác sĩ chuyên khoa ngay nhé.