Công ty đại chúng đóng vai trò quan trọng trong nền kinh tế, đặc biệt là trong thị trường chứng khoán. Với khả năng huy động vốn rộng rãi từ công chúng cho nên các công ty đại chúng thường có quy mô lớn và hoạt động minh bạch hơn so với các loại hình doanh nghiệp khác.
Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ về khái niệm công ty đại chúng, điều kiện để trở thành công ty đại chúng, nghĩa vụ công bố thông tin cũng như danh sách các công ty đại chúng tại Việt Nam.
1. Công Ty Đại Chúng Là Gì
Theo Luật Chứng khoán Việt Nam, công ty đại chúng là công ty cổ phần có vốn điều lệ và số lượng cổ đông đạt mức quy định, đồng thời thực hiện huy động vốn từ công chúng.
Có ba loại công ty đại chúng chính
- Công ty niêm yết cổ phiếu được giao dịch trên Sở Giao dịch Chứng khoán HOSE, HNX.
- Công ty đăng ký giao dịch UPCoM cổ phiếu được giao dịch trên hệ thống UPCoM.
- Công ty đại chúng chưa niêm yết đáp ứng đủ điều kiện nhưng chưa niêm yết hoặc đăng ký giao dịch cổ phiếu.
Đặc Điểm Của Công Ty Đại Chúng
- Công ty đại chúng có vốn điều lệ từ 30 tỷ đồng trở lên.
- Nhiều cổ đông có ít nhất 100 cổ đông không bao gồm cổ đông tổ chức lớn.
- Huy động vốn rộng rãi do được phép phát hành cổ phiếu ra công chúng.
- Minh bạch thông tin bắt buộc công khai các báo cáo tài chính và hoạt động kinh doanh.
2. Điều Kiện Để Trở Thành Công Ty Đại Chúng
Theo Điều 32, Luật Chứng khoán 2019, một công ty muốn trở thành công ty đại chúng cần đáp ứng các điều kiện sau
- Là công ty cổ phần có vốn điều lệ đã góp từ 30 tỷ đồng trở lên.
- Có tối thiểu 100 cổ đông không phải cổ đông lớn.
- Nộp hồ sơ đăng ký công ty đại chúng cho Ủy ban Chứng khoán Nhà nước UBCKNN.
Sau khi được công nhận là công ty đại chúng, doanh nghiệp phải tuân thủ các quy định về công bố thông tin và minh bạch tài chính.
3. Công Bố Thông Tin Của Công Ty Đại Chúng
Công ty đại chúng có trách nhiệm công bố thông tin định kỳ và bất thường nhằm đảm bảo tính minh bạch và quyền lợi của cổ đông.
Thông Tin Công Bố Định Kỳ
- Báo cáo tài chính năm, quý theo chuẩn mực kế toán Việt Nam.
- Báo cáo thường niên về hoạt động của công ty.
- Nghị quyết và biên bản họp Đại hội đồng cổ đông.
Thông Tin Công Bố Bất Thường
- Thay đổi cơ cấu cổ đông lớn, ban lãnh đạo.
- Thay đổi ngành nghề kinh doanh chính.
- Sáp nhập, chia tách hoặc giải thể công ty.
- Các sự kiện ảnh hưởng lớn đến tình hình tài chính và hoạt động của công ty.
Tất cả thông tin này phải được công bố trên website công ty và gửi đến Ủy ban Chứng khoán Nhà nước cũng như Sở Giao dịch Chứng khoán (nếu niêm yết).
4. Điều Lệ Mẫu Công Ty Đại Chúng
Điều lệ công ty đại chúng phải tuân theo Luật Doanh nghiệp và Luật Chứng khoán. Một số nội dung quan trọng trong điều lệ mẫu bao gồm
- Cơ cấu tổ chức đại hội đồng cổ đông, Hội đồng quản trị, Ban kiểm soát.
- Quyền và nghĩa vụ của cổ đông.
- Quy định về phát hành cổ phiếu, chuyển nhượng cổ phần.
- Cơ chế công bố thông tin và báo cáo tài chính.
Các công ty đại chúng có thể điều chỉnh điều lệ để phù hợp với quy mô và đặc điểm riêng của doanh nghiệp mình.
5. Danh Sách Các Công Ty Đại Chúng Tại Việt Nam
Dưới đây là một số công ty đại chúng tiêu biểu tại Việt Nam, được niêm yết trên các sàn giao dịch
Công Ty Niêm Yết Trên HOSE Sàn TP. HCM
- Vingroup VIC Tập đoàn đa ngành lớn nhất Việt Nam.
- Vietcombank VCB Ngân hàng thương mại hàng đầu.
- Hòa Phát HPG Doanh nghiệp sản xuất thép lớn nhất.
- Masan Group MSN Tập đoàn tiêu dùng, thực phẩm, bán lẻ.
Công Ty Niêm Yết Trên HNX Sàn Hà Nội
- Tổng Công Ty Viglacera VGC Sản xuất vật liệu xây dựng.
- Công Ty Cổ Phần Chứng Khoán Sài Gòn – Hà Nội SHS Lĩnh vực tài chính, chứng khoán.
- Công Ty Cổ Phần Nhựa Tiền Phong NTP Sản xuất nhựa công nghiệp.
Công Ty Trên UPCoM
- Tổng Công Ty Cảng Hàng Không Việt Nam ACV Quản lý các sân bay quốc tế.
- Công Ty Cổ Phần Tập Đoàn Lộc Trời LTG Ngành nông nghiệp.
Danh sách đầy đủ các công ty đại chúng có thể tra cứu trên website của Sở Giao dịch Chứng khoán TP.HCM (HOSE), Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội (HNX) hoặc Ủy ban Chứng khoán Nhà nước.
6. Lợi Ích Và Rủi Ro Khi Đầu Tư Vào Công Ty Đại Chúng
Lợi Ích
- Tính thanh khoản cao do cổ phiếu dễ dàng giao dịch trên thị trường chứng khoán.
- Tính minh bạch dễ thấy công ty đại chúng phải công khai tài chính, giúp nhà đầu tư nắm rõ tình hình doanh nghiệp.
- Tăng trưởng ổn định nhiều công ty đại chúng có vị thế mạnh, tiềm năng phát triển dài hạn.
Rủi Ro
- Giá cổ phiếu có thể tăng giảm mạnh theo tình hình kinh tế.
- Một số công ty đại chúng có thể gặp khó khăn tài chính, ảnh hưởng đến cổ đông.
- Nếu ban lãnh đạo quản lý kém thì công ty có thể mất giá trị trên thị trường.
Công ty đại chúng đóng vai trò quan trọng trong nền kinh tế. Tạo ra môi trường đầu tư minh bạch và hiệu quả. Đối với doanh nghiệp thì trở thành công ty đại chúng giúp mở rộng khả năng huy động vốn và nâng cao uy tín trên thị trường. Đối với nhà đầu tư thì công ty đại chúng mang đến cơ hội sinh lời nhưng cũng đi kèm những rủi ro nhất định.