Ưa Axit Là Gì ? Bạch Cầu Ưa Axit và Ý Nghĩa Trong Xét Nghiệm

Bạch cầu ưa axit còn gọi là bạch cầu ái toan, eosinophil. Là một loại tế bào bạch cầu quan trọng trong hệ miễn dịch, có vai trò chống ký sinh trùng và phản ứng dị ứng. Khi số lượng bạch cầu ưa axit tăng cao trong máu có thể là dấu hiệu của các bệnh lý như dị ứng với nhiễm ký sinh trùng hoặc rối loạn miễn dịch.

1. Ưa Axit Là Gì

Ưa axit (Eosinophilic, ái toan) là thuật ngữ chỉ các tế bào có khả năng bắt màu thuốc nhuộm axit, thường là eosin, một loại thuốc nhuộm dùng trong xét nghiệm mô học.

Trong y học, thuật ngữ này thường dùng để mô tả bạch cầu ưa axit (eosinophil) một loại bạch cầu có khả năng bắt màu đỏ cam khi nhuộm với eosin.

2. Bạch Cầu Ưa Axit Là Gì

Bạch cầu ưa axit (Eosinophil) là một loại tế bào bạch cầu thuộc nhóm bạch cầu hạt, có chức năng quan trọng trong hệ miễn dịch đặc biệt trong các phản ứng dị ứng và nhiễm ký sinh trùng.

Đặc điểm của bạch cầu ưa axit

• Chứa hạt nhỏ trong bào tương có thể bắt màu đỏ cam khi nhuộm bằng eosin.
• Chiếm khoảng 1 – 6% tổng số bạch cầu trong máu.
• Thời gian sống trong máu từ 8 – 12 giờ, sau đó di chuyển đến mô và tồn tại khoảng vài ngày.

Chức năng chính của bạch cầu ưa axit

• Tiêu diệt ký sinh trùng đặc biệt là giun sán.
• Tham gia vào phản ứng dị ứng như hen suyễn, viêm da dị ứng.
• Điều hòa miễn dịch, kiểm soát phản ứng viêm.
• Tiêu diệt tế bào bất thường hoặc mô tổn thương.

3. Khi Nào Bạch Cầu Ưa Axit Tăng Cao

Bình thường thì số lượng bạch cầu ưa acid trong máu dao động khoảng 0.1 – 0.6 x 10⁹/L. Nếu chỉ số này tăng cao (trên 0.6 x 10⁹/L), có thể do các nguyên nhân sau

1. Dị ứng và bệnh lý liên quan đến dị ứng

• Viêm mũi dị ứng
• Hen suyễn
• Chàm (viêm da dị ứng)
• Sốc phản vệ

2. Nhiễm ký sinh trùng

• Giun sán đường ruột giun đũa, giun móc, sán dây
• Sán lá gan, sán phổi
• Bệnh sốt rét

3. Bệnh lý về máu và ung thư

• Bạch cầu ái toan tăng sinh tủy xương
• Bệnh Hodgkin ung thư hạch bạch huyết
• Bệnh bạch cầu dòng tủy mãn tính

4. Bệnh lý tự miễn và viêm nhiễm

• Viêm đa cơ
• Viêm mạch máu (bệnh Churg-Strauss)
• Bệnh lupus ban đỏ hệ thống

5. Một số bệnh nhiễm trùng

• Lao phổi
• Viêm phổi tăng bạch cầu ái toan

4. Khi Nào Bạch Cầu Ưa Axit Giảm

Bạch cầu ưa acid có thể giảm trong các trường hợp

• Nhiễm trùng nặng nhiễm khuẩn huyết, viêm phổi nặng.
• Sử dụng thuốc ức chế miễn dịch, corticosteroid.
• Căng thẳng kéo dài hoặc chấn thương nặng.

5. Ý Nghĩa Của Xét Nghiệm Bạch Cầu Ưa Axit

Khi nào cần xét nghiệm

• Khi có triệu chứng dị ứng, ngứa, phát ban không rõ nguyên nhân.
• Khi nghi ngờ nhiễm ký sinh trùng, đặc biệt là giun sán.
• Khi có triệu chứng của bệnh tự miễn hoặc rối loạn máu.

Cách theo dõi và điều trị

• Nếu bạch cầu ưa axit tăng do dị ứng, có thể cần dùng thuốc kháng histamin hoặc corticosteroid.
• Nếu do nhiễm ký sinh trùng lúc này bác sĩ có thể kê thuốc diệt giun sán.
• Nếu tăng bạch cầu ưa axit do bệnh lý máu hoặc tự miễn cần điều trị theo chỉ định chuyên khoa.

Ưa acid (Eosinophilic) là thuật ngữ chỉ các tế bào bắt màu axit điển hình là bạch cầu ưa axit (Eosinophil). Bạch cầu ưa axit tăng cao có thể do dị ứng, nhiễm ký sinh trùng, bệnh máu hoặc rối loạn miễn dịch. Xét nghiệm bạch cầu ưa axit giúp chẩn đoán nhiều bệnh lý liên quan đến hệ miễn dịch và nhiễm trùng.

Theo dõi chỉ số bạch cầu ưa axit trong xét nghiệm máu có thể giúp phát hiện và điều trị kịp thời các bệnh lý liên quan.