Bột Củ Năng Là Gì? Tác Dụng Và Cách Dùng Trong Nấu Ăn Hằng Ngày

Ẩm thực Việt Nam phong phú không chỉ bởi nguyên liệu tươi ngon còn nhờ sự đa dạng của các loại bột truyền thống. Trong số đó bột củ năng là một cái tên không quá phổ biến nhưng lại đóng vai trò quan trọng trong nhiều món ăn đặc trưng, nhất là các món chè, bánh với đồ ăn vặt mùa hè. Với khả năng tạo độ giòn với độ trong hấp dẫn nên bột củ năng không chỉ mang đến hương vị thơm ngon còn đem lại trải nghiệm thú vị khi thưởng thức.

Vậy bột củ năng là gì? Có giống bột năng không? Cách dùng như thế nào? Tất cả sẽ được giải đáp chi tiết trong bài viết dưới đây.

1. Bột củ năng là gì

Bột củ năng là loại bột được chiết xuất từ củ năng tươi – còn gọi là mã thầy, một loại củ mọc trong đầm lầy, có lớp vỏ đen và ruột trắng. Củ năng có vị ngọt nhẹ, giòn và mọng nước, thường được dùng để ăn sống, nấu chè, làm nước giải khát.

Sau khi thu hoạch, củ năng được rửa sạch, nghiền nát, lọc lấy tinh bột, sau đó phơi khô tạo thành bột mịn. Thành phẩm thu được chính là bột củ năng – loại bột có màu trắng, mịn và hơi trong khi nấu chín.

Tính chất đặc trưng

• Màu trắng đục khi khô, trong nhẹ khi nấu chín

• Tạo độ giòn, độ sánh mà không bị dai

• Không có mùi hăng hay chua như một số loại bột khác

2. Bột củ năng có giống bột năng không

Câu trả lời là không hoàn toàn giống, dù hai loại bột này thường bị nhầm lẫn.

Điểm giống

• Đều là loại tinh bột dùng trong nấu ăn

• Đều có khả năng tạo độ sánh, độ trong khi nấu

Điểm khác

Vì vậy, khi làm các món cần độ giòn như hạt củ năng bọc bột, thạch trân châu giòn, bột củ năng là lựa chọn tối ưu.

3. Công dụng của bột củ năng trong nấu ăn

Bột củ năng tuy không quá phổ biến như bột năng hay bột mì, nhưng lại là nguyên liệu không thể thiếu trong nhiều món ăn yêu cầu độ trong và độ giòn tự nhiên.

Làm topping trà sữa

Nhiều loại trân châu giòn hoặc thạch dẻo trong trà sữa sử dụng bột củ năng làm nguyên liệu chính. Khi nấu lên, bột tạo thành lớp vỏ trong suốt, giòn sần sật, giữ độ đàn hồi tốt mà không bị dính như bột năng.

Chế biến món chè

Bột củ năng thường được dùng để bọc hạt củ năng, tạo thành viên trong suốt khi nấu chín. Món chè củ năng hạt lựu là ví dụ điển hình, với những viên “hạt lựu” hồng giòn tan nhờ lớp bột củ năng bên ngoài.

Ngoài ra, bột còn được dùng làm kết cấu thạch trong các món chè mát, giúp thạch trong và dai nhẹ, không bị nhão.

Dùng trong món chiên

Một số công thức bánh chiên hoặc món chiên giòn có thể kết hợp bột củ năng để tạo độ giòn xốp, không hút dầu như bột mì hoặc bột bắp.

Làm bánh

Một số món bánh chay, bánh truyền thống có thể sử dụng bột củ năng để tăng độ mịn và trong cho vỏ bánh hoặc phần nhân.

4. Cách dùng bột củ năng hiệu quả

Dưới đây là một vài hướng dẫn cơ bản để bạn sử dụng bột củ năng đúng cách

Hòa tan bột trước khi nấu

• Bột củ năng cần được hòa với nước lạnh trước khi cho vào món chè hoặc nước sôi để tránh vón cục

• Tỷ lệ thường dùng: 1 phần bột với 3–4 phần nước

Dùng làm lớp áo cho nhân

• Khi làm chè hạt lựu, bạn cắt hạt củ năng thành hạt lựu nhỏ, lăn qua siro tạo màu, sau đó áo đều với bột củ năng, luộc chín

• Viên bột sẽ trong và giòn, tạo cảm giác sần sật khi ăn

Bảo quản

• Bột củ năng sau khi mở túi nên để ở nơi khô ráo, kín gió

• Tránh để gần các chất hút ẩm hoặc có mùi mạnh

5. Mua bột củ năng ở đâu

Hiện nay, bột củ năng được bán phổ biến tại

• Các siêu thị lớn như Big C, Coopmart, Lotte Mart

• Cửa hàng bán nguyên liệu làm bánh

• Chợ truyền thống hoặc chợ online

Một số thương hiệu phổ biến: Tài Ký, Mikko, Hải Nam, Sanh Ký…

Khi mua, nên chọn sản phẩm có bao bì rõ ràng, thành phần ghi đúng là 100% tinh bột củ năng, tránh loại pha trộn hoặc không có nguồn gốc rõ ràng.

Dù không nổi bật như các loại bột quen thuộc khác nhưng bột củ năng vẫn âm thầm góp phần tạo nên nét đặc trưng cho nhiều món ăn trong ẩm thực Việt. Từ chén chè mùa hè mát lạnh, viên trân châu giòn sần sật cho đến topping trà sữa bắt mắt dễ thấy sự hiện diện của bột củ năng là minh chứng cho sự khéo léo tinh tế trong cách người Việt sử dụng nguyên liệu thiên nhiên.

Nếu bạn đang muốn thử làm một món chè mới lạ hoặc đơn giản là muốn biến tấu topping trà sữa tại nhà thì đừng quên thử nghiệm với bột củ năng. Sự khác biệt về kết cấu với hương vị sẽ khiến bạn bất ngờ hài lòng hơn bạn nghĩ.