Trong quản lý và sử dụng hóa chất thì các biểu tượng cảnh báo đóng vai trò quan trọng, giúp nhận diện nguy cơ và bảo vệ an toàn cho người lao động cũng như môi trường. Hệ thống GHS – Globally Harmonized System chính là tiêu chuẩn quốc tế nhằm phân loại và ghi nhãn hóa chất nguy hiểm bao gồm rất nhiều các biểu tượng cảnh báo thiết kế rõ ràng và khá dễ hiểu. Bài viết này sẽ giới thiệu chi tiết về các hình đồ cảnh báo hóa chất theo GHS và cách sử dụng chúng.
1. Hệ thống GHS và ý nghĩa
a. Hệ thống GHS là gì
GHS Globally Harmonized System of Classification and Labelling of Chemicals là hệ thống quốc tế do Liên Hợp Quốc phát triển giúp thống nhất phân loại, ghi nhãn hóa chất nguy hiểm.
b. Mục tiêu của GHS
- Cảnh báo các mối nguy hiểm tiềm ẩn từ hóa chất.
- Đảm bảo an toàn cho người lao động, người sử dụng và môi trường.
- Hỗ trợ quản lý và thương mại hóa hóa chất trên toàn cầu.
2. Hình đồ cảnh báo hóa chất nguy hiểm theo GHS
a. Cấu trúc hình đồ cảnh báo
Mỗi biểu tượng cảnh báo hóa chất theo GHS thiết kế dưới dạng hình vuông, đặt nghiêng thành hình thoi, với viền đỏ, nền trắng và ký hiệu màu đen.
b. Các biểu tượng cảnh báo phổ biến
Chất nổ
- Biểu tượng: Hình quả cầu phát nổ.
- Ý nghĩa: Cảnh báo hóa chất dễ phát nổ khi tiếp xúc với lửa, nhiệt hoặc va đập.
- Ví dụ: Thuốc nổ, nitroglycerin.
Chất dễ cháy
- Biểu tượng: Ngọn lửa.
- Ý nghĩa: Cảnh báo hóa chất dễ cháy khi tiếp xúc với nhiệt, tia lửa hoặc lửa.
- Ví dụ: Xăng, ethanol, khí hydro.
Chất oxy hóa
- Biểu tượng: Ngọn lửa tròn.
- Ý nghĩa: Chất có khả năng giải phóng oxy, làm gia tăng nguy cơ cháy nổ.
- Ví dụ: Kali permanganat, hydro peroxide.
Khí nén
- Biểu tượng: Hình bình chứa áp suất.
- Ý nghĩa: Cảnh báo khí nén hoặc hóa lỏng, dễ nổ nếu bị đốt nóng.
- Ví dụ: Bình khí CO2, khí propane.
Chất ăn mòn
- Biểu tượng: Hình hóa chất làm ăn mòn tay và bề mặt.
- Ý nghĩa: Cảnh báo hóa chất gây ăn mòn kim loại, da hoặc mắt.
- Ví dụ: Axit sulfuric, natri hydroxide.
Chất độc cấp tính
- Biểu tượng: Hình đầu lâu xương chéo.
- Ý nghĩa: Cảnh báo hóa chất độc hại, có thể gây tử vong hoặc tổn thương nghiêm trọng.
- Ví dụ: Xyanua, thủy ngân.
Chất gây kích ứng
- Biểu tượng: Dấu chấm than.
- Ý nghĩa: Cảnh báo hóa chất gây kích ứng da, mắt hoặc ảnh hưởng sức khỏe.
- Ví dụ: Clo, amoniac.
Chất gây nguy cơ sức khỏe nghiêm trọng
- Biểu tượng: Hình người với tổn thương bên trong.
- Ý nghĩa: Cảnh báo hóa chất có thể gây ung thư, đột biến gen hoặc tổn thương cơ quan nội tạng.
- Ví dụ: Benzen, formaldehyde.
Nguy hại cho môi trường
- Biểu tượng: Hình cây và cá chết.
- Ý nghĩa: Cảnh báo hóa chất gây hại nghiêm trọng cho sinh vật và môi trường nước.
- Ví dụ: DDT, thuốc trừ sâu.
3. Biển báo, tem và nhãn cảnh báo hóa chất
a. Biển báo hóa chất
- Sử dụng tại khu vực lưu trữ hoặc sử dụng hóa chất nguy hiểm.
- Thường kèm theo thông tin chi tiết như tên hóa chất, mã CAS, và mức độ nguy hiểm.
b. Tem và nhãn cảnh báo
- Gắn trực tiếp lên bao bì hoặc thùng chứa hóa chất.
- Cần cung cấp đầy đủ thông tin: tên hóa chất, biểu tượng cảnh báo, các biện pháp an toàn.
c. Yêu cầu pháp luật
Việc sử dụng biểu tượng cảnh báo phải tuân thủ theo Nghị định 113/2017/NĐ-CP tại Việt Nam, phù hợp với tiêu chuẩn quốc tế GHS.
4. Tầm quan trọng của hình đồ cảnh báo hóa chất
- Giúp người lao động và cộng đồng nhận biết nguy cơ và tuân thủ các biện pháp phòng ngừa.
- Giảm nguy cơ tai nạn lao động liên quan đến hóa chất.
- Dễ dàng kiểm soát và phân loại hóa chất trong công nghiệp và thương mại.
Hình đồ cảnh báo hóa chất theo GHS là công cụ nhận diện nguy hiểm còn là yếu tố quan trọng trong việc bảo đảm an toàn lao động và bảo vệ môi trường. Hiểu và tuân thủ các quy định về cảnh báo hóa chất chính là trách nhiệm chung của doanh nghiệp và người sử dụng hóa chất. Ngoài tuân thủ pháp luật còn vì sự an toàn của chính chúng ta.