Truyền hóa chất hay hóa trị là một phương pháp điều trị phổ biến trong ung thư. Sử dụng thuốc hóa chất nhằm tiêu diệt tế bào ung thư. Tuy nhiên quá trình cũng gây ra những tác dụng phụ không mong muốn, ảnh hưởng đến sức khỏe thể chất và cả tinh thần của người bệnh. Sau khi truyền hóa chất thì chăm sóc, thải độc cơ thể, và xây dựng thực đơn hợp lý là rất rất quan trọng trong việc giúp bệnh nhân phục hồi nhanh chóng và giảm thiểu tác động tiêu cực.
1. Sau Khi Truyền Hóa Chất Nên Làm Gì
Sau khi hoàn tất buổi truyền hóa chất, cơ thể người bệnh thường rất yếu do thuốc hóa chất không những tiêu diệt tế bào ung thư lại còn ảnh hưởng đến các tế bào khỏe mạnh. Vì vậy nghỉ ngơi và chăm sóc đúng cách là điều cần thiết.
Nghỉ ngơi và phục hồi
- Sau khi rời phòng truyền người bệnh nên nghỉ ngơi trong môi trường yên tĩnh, tránh tiếng ồn hoặc căng thẳng.
- Hạn chế vận động mạnh hoặc các hoạt động đòi hỏi sức lực. Thay vào đó vẫn nên thực hiện các bài tập nhẹ nhàng như hít thở sâu hoặc yoga cho cơ thể thư giãn.
Theo dõi sức khỏe
- Theo dõi nhiệt độ cơ thể, huyết áp và các dấu hiệu bất thường khác như đau bụng, sốt, buồn nôn…
- Báo ngay cho bác sĩ nếu xuất hiện các triệu chứng nghiêm trọng như đau bụng kéo dài, khó thở hoặc mệt lả không dứt.
2. Cách Thải Độc Sau Khi Truyền Hóa Chất
Sau khi hóa trị lúc này cơ thể cần hỗ trợ giúp thải loại các chất độc từ thuốc ra ngoài, giảm gánh nặng cho gan và thận. Dưới đây là các cách thải độc an toàn như sau.
Uống nhiều nước
- Nước là yếu tố quan trọng giúp cơ thể đào thải chất độc qua thận. Người bệnh nên uống đủ 2-3 lít nước mỗi ngày, có thể bổ sung nước chanh pha loãng hoặc nước ép trái cây không đường giúp tăng cường lợi tiểu.
Sử dụng thực phẩm hỗ trợ thải độc
- Rau xanh như bông cải xanh, cải bó xôi, và cần tây chứa nhiều chất xơ và chất chống oxy hóa, giúp cơ thể loại bỏ độc tố.
- Trà xanh hoặc trà thảo mộc như trà atiso, trà gừng có tác dụng hỗ trợ gan thải độc hiệu quả.
Nghỉ ngơi và thanh lọc tinh thần
- Căng thẳng kéo dài sẽ làm chậm quá trình phục hồi. Người bệnh nên dành thêm thời gian thư giãn, ngủ đủ giấc và tránh stress nhé.
3. Thực Đơn Cho Người Sau Khi Truyền Hóa Chất
Dinh dưỡng là yếu tố quan trọng giúp cơ thể hồi phục sau hóa trị. Thực đơn cần đảm bảo cung cấp đủ năng lượng, chất dinh dưỡng và giúp cải thiện hệ miễn dịch.
Bữa ăn nên có
- Thực phẩm giàu protein: Thịt gà, cá hồi, trứng, đậu phụ, và các loại hạt là nguồn cung cấp protein dồi dào giúp tái tạo tế bào.
- Tinh bột dễ tiêu hóa: Cháo, cơm gạo lứt, hoặc khoai lang cung cấp năng lượng cần thiết mà không gây nặng bụng.
- Chất béo lành mạnh: Dầu oliu, quả bơ, và các loại cá béo như cá thu hoặc cá hồi tốt cho cơ thể.
- Trái cây và rau xanh: Cam, táo, nho, và rau cải xanh cung cấp vitamin C, E và chất chống oxy hóa hỗ trợ phục hồi.
Hạn chế
- Thực phẩm chế biến sẵn, nhiều dầu mỡ hoặc chứa đường tinh luyện.
- Đồ uống có cồn và caffeine vì có thể làm tăng gánh nặng cho gan và thận.
4. Truyền Hóa Chất Có Mệt Không
Câu trả lời là có. Hầu hết bệnh nhân sau khi truyền hóa chất đều cảm thấy mệt mỏi xảy ra do.
- Thuốc hóa chất tiêu diệt cả tế bào ung thư lẫn các tế bào lành mạnh, đặc biệt là tế bào máu, gây thiếu máu và suy giảm miễn dịch.
- Tác dụng phụ như buồn nôn, tiêu chảy, hoặc đau cơ làm cơ thể suy nhược.
Mức độ mệt mỏi sẽ khác nhau tùy vào loại thuốc, liều lượng, và sức khỏe tổng thể của người bệnh. Nghỉ ngơi và bổ sung dinh dưỡng hợp lý là cách tốt nhất và cũng dễ dàng nhất giảm cảm giác mệt mỏi.
5. Đau Bụng Sau Khi Truyền Hóa Chất
Đau bụng là tác dụng phụ khá phổ biến sau hóa trị. Nguyên nhân có thể bao gồm.
- Kích ứng dạ dày: Do thuốc hóa chất tác động trực tiếp lên niêm mạc dạ dày.
- Rối loạn tiêu hóa: Buồn nôn, tiêu chảy hoặc táo bón gây khó chịu vùng bụng.
Cách khắc phục
- Uống thuốc theo chỉ định của bác sĩ nhằm giảm triệu chứng đau bụng hoặc chống buồn nôn.
- Ăn các món nhẹ nhàng như cháo, súp, hoặc thức ăn mềm hòng giảm gánh nặng cho hệ tiêu hóa.
- Tránh thực phẩm cay, chua, hoặc quá nóng vì dễ gây kích ứng dạ dày.
6. Truyền Hóa Chất Xong Nên Ăn Gì
Việc ăn uống sau truyền hóa chất rất quan trọng trong cung cấp năng lượng và giảm bớt tác dụng phụ. Dưới đây là các gợi ý.
Thực phẩm nên ăn
- Súp hoặc cháo do những món ăn này dễ tiêu hóa và cung cấp năng lượng nhanh chóng.
- Nước ép trái cây tươi lại giúp bổ sung vitamin và khoáng chất, hỗ trợ hệ miễn dịch.
- Rau xanh luộc thì giảm áp lực cho hệ tiêu hóa và bổ sung chất xơ.
Chia nhỏ bữa ăn
Người bệnh có thể gặp khó khăn trong việc ăn uống vì cảm giác buồn nôn hoặc mệt mỏi. Do đó, chia nhỏ khẩu phần ăn thành 5-6 bữa/ngày sẽ giúp cơ thể dễ hấp thu hơn.
Sau truyền hóa chất thì chăm sóc cơ thể đúng cách là yếu tố quan trọng giúp người bệnh giảm thiểu tác dụng phụ và nhanh chóng phục hồi. Từ nghỉ ngơi, uống nhiều nước thải độc, cho đến xây dựng một thực đơn dinh dưỡng phù hợp, mỗi bước đều cần thực hiện cẩn thận và kiên nhẫn. Đồng thời cần chú ý đến các dấu hiệu bất thường và duy trì liên hệ với bác sĩ để mà xử lý kịp thời nếu có biến chứng.