Bệnh gút là một dạng viêm khớp do sự tích tụ tinh thể urat trong khớp mà nguyên nhân chính là nồng độ axit uric trong máu quá cao. Vậy chỉ số axit uric bao nhiêu thì có nguy cơ bị gút ? Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về mối liên hệ giữa axit uric và bệnh gút, dấu hiệu nhận biết cũng như cách kiểm soát bệnh hiệu quả.
Chỉ Số Axit Uric Bao Nhiêu Thì Gây Bệnh Gút
Mức axit uric trong máu được đo bằng đơn vị mg/dL miligam trên mỗi decilit máu. Theo các chuyên gia thì mức axit uric tiêu chuẩn là
- Nam giới 3,4 – 7,0 mg/dL
- Nữ giới 2,4 – 6,0 mg/dL
Nếu chỉ số axit uric vượt quá 7,0 mg/dL nguy cơ bị gút tăng cao tuy nhiên không phải ai có nồng độ axit uric cao cũng bị gút.
- Từ 7 – 8 mg/dL Nguy cơ gút bắt đầu xuất hiện, nhưng chưa có triệu chứng rõ ràng.
- Từ 8 – 9 mg/dL Tinh thể urat có thể tích tụ trong khớp, dễ dẫn đến cơn gút cấp.
- Trên 9 mg/dL Nguy cơ mắc gút rất cao, có thể gây biến chứng nếu không kiểm soát.
Mặc dù axit uric cao là yếu tố chính gây bệnh gút, nhưng một số người có chỉ số trên 7 mg/dL vẫn không bị bệnh nếu cơ thể có khả năng đào thải tốt.
Vì Sao Axit Uric Cao Gây Bệnh Gút
Axit uric là sản phẩm phụ của quá trình phân hủy purin – một hợp chất có trong thực phẩm và cơ thể. Khi acid uric tích tụ quá mức, nó sẽ kết tinh thành tinh thể urat trong khớp, gây viêm, sưng và đau dữ dội.
Có hai nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng này
- Cơ thể sản xuất quá nhiều axit uric Do chế độ ăn giàu purin, béo phì hoặc rối loạn chuyển hóa.
- Thận đào thải axit uric kém Do bệnh thận, sử dụng rượu bia, thuốc lợi tiểu hoặc yếu tố di truyền.
Dấu Hiệu Nhận Biết Bệnh Gút
Bệnh gút thường diễn biến âm thầm trước khi bùng phát thành cơn đau cấp tính. Dưới đây là những dấu hiệu cần lưu ý
1. Giai Đoạn Axit Uric Cao Nhưng Chưa Có Triệu Chứng
- Axit uric trong máu tăng cao nhưng chưa có biểu hiện rõ ràng.
- Một số người có thể cảm thấy đau nhức nhẹ ở khớp khi vận động.
2. Giai Đoạn Gút Cấp
- Cơn đau khớp xảy ra đột ngột, thường vào ban đêm hoặc sáng sớm.
- Vị trí phổ biến nhất là ngón chân cái, nhưng có thể ảnh hưởng đến mắt cá chân, đầu gối, cổ tay.
- Khớp sưng đỏ, nóng rát, đau dữ dội, có thể kéo dài từ vài giờ đến vài ngày.
3. Giai Đoạn Gút Mạn Tính
- Các cơn gút tái phát nhiều lần, khoảng cách giữa các cơn ngày càng ngắn.
- Xuất hiện hạt tophi khối u do tinh thể urat tích tụ dưới da, thường ở ngón tay, ngón chân, khuỷu tay.
- Khớp biến dạng, cứng khớp, khó cử động.
Nếu không điều trị sớm, gút có thể dẫn đến suy thận, sỏi thận, tổn thương khớp vĩnh viễn.
Cách Kiểm Soát Axit Uric Để Ngăn Ngừa Bệnh Gút
Muốn ngăn chặn gút hoặc kiểm soát bệnh hiệu quả rất cần kết hợp thay đổi lối sống và sử dụng thuốc khi cần thiết.
1. Thay Đổi Chế Độ Ăn Uống
- Hạn chế thực phẩm giàu purin như hải sản, thịt đỏ, nội tạng động vật, bia rượu.
- Ăn nhiều rau xanh, trái cây giàu vitamin C giúp trung hòa axit uric.
- Uống nhiều nước khoảng 2 – 3 lít/ngày để đào thải axit uric qua nước tiểu.
- Hạn chế đường, đồ uống có ga vì làm tăng nguy cơ mắc gút.
2. Duy Trì Cân Nặng Hợp Lý
Béo phì làm tăng acid uric và giảm khả năng đào thải của thận. Nếu thừa cân, hãy giảm cân từ từ bằng cách tập luyện nhẹ nhàng và ăn uống khoa học.
3. Tránh Rượu Bia
Rượu bia cản trở quá trình đào thải axit uric, làm tăng nguy cơ bùng phát cơn gút cấp. Hạn chế hoặc tránh hoàn toàn nếu có tiền sử gút.
4. Sử Dụng Thuốc Hạ Axit Uric Khi Cần Thiết
Nếu nồng độ axit uric quá cao hoặc đã có triệu chứng gút, bác sĩ có thể kê các loại thuốc như
- Allopurinol Giảm sản xuất axit uric, thường dùng lâu dài để ngăn ngừa cơn gút tái phát.
- Febuxostat Tương tự Allopurinol, nhưng ít tác dụng phụ hơn.
- Probenecid Tăng đào thải axit uric qua thận, thích hợp cho người có chức năng thận tốt.
- Colchicine Giảm viêm và đau trong cơn gút cấp.
- NSAIDs (Ibuprofen, Naproxen) Giúp giảm đau và sưng viêm khớp.
Lưu ý, không tự ý dùng thuốc mà cần theo chỉ định của bác sĩ.
5. Kiểm Tra Axit Uric Định Kỳ
Người có nguy cơ cao nên xét nghiệm máu định kỳ để theo dõi chỉ số axit uric và điều chỉnh lối sống kịp thời.
Chỉ số axit uric trên 7 mg/dL có thể làm tăng nguy cơ bị gút nhưng không phải ai cũng mắc bệnh. Khi axit uric vượt quá 8 – 9 mg/dL thì khả năng phát triển gút rất cao. Để kiểm soát bệnh tốt nhất cần duy trì chế độ ăn uống hợp lý, tránh rượu bia cùng với giảm cân và kiểm tra sức khỏe thường xuyên. Nếu đã bị gút hãy tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ để kiểm soát bệnh hiệu quả, tránh biến chứng nguy hiểm.
Từ khóa chỉ số acid uric bao nhiêu thì bị gout